การดำเนินการฝึกอบรม และการประเมินผล วัดผล และ ติดตามผล

เริ่มต้นด้วยก่อนการเปิดการอบรม เราต้องกำหนดดังนี้

1. กำหนดหลักสูตร ประกอบด้วย  (อันนี้คือ เราต้องรู้จุดประสงค์และเป้าหมายการอบรมจากข้อมูลเบื้องต้นมาแล้ว) 

• หัวข้อการอบรมประกอบด้วยอะไรบ้าง 
• กำหนดการอบรม เวลา และ ลำดับกำหนดการ
• วิทยากรและประวัติวิทยากร 
• สถานที่อบรม  ห้องอบรม
• เครื่องมือ เครื่องใช้ในการอบรม 
• เครื่องดิ่ม และ ของว่าง 
• แบบสอบถาม แบบทดสอบต่างๆ 
• ผู้ช่วยประานงานในการอบรม 
• แบบประเมินการอบรม
• การรายงานผลการอบรม
• ภาพถ่าย 

2. หน่วยงานเกี่ยวข้อง ในการอบรม มีการจัดเตรียมเพื่อยืนหลักสูตรให้แก่ กรมพัฒนาฝีมือแรงงานด้วยหรือไม้ หากใช้ร่วมกัน การกำหนด หรือ จัดทำ ข้อ 1 ต้องสอดคล้องกับระเบียบและเอกสารแบบฟอร์มของกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน ในส่วนนี้ขอ Limk URL งานฝึกอบรมตามแบบกรมพัฒฯ ไว้ก่อน จบบทแล้ว ผู้เขียนจะ บอกระเบียบและ ให้วิธีการกรอกแบบ ตัวอย่างทั้งหมด รวมถึงระเบียบการจัดทำตามเกณฑ์ของกรมฯ ในตอนต่อๆ ไป (คงอีกหลายตอนค่ะ)


3. การประเมินผล การวัดผล และ การติดตามผล คืออะไร?

3.1 การวัดผล และการประเมินผล คือ กระบวนการในกรที่เรากำหนดค่าตัวเลขเป็นเกณฑฺ์ต่างๆ กับเหตุการณ์ต่างๆ อย่างมีหลักเกณฑ์ การเปรียบเทียบผลกับเป้าหมายอย่างมีหลักมีเกณฑ์เช่นกัน โดยใช้ การประเมิน ค่านิยมกับดุลพินิจความคาดหวังที่ได้รับ ตามวั๖ถุประสงค์ที่ตั้งหรือ คาดหวังไว้


3.2 การติดตามผล คือ ขั้นตอนภายหลังการฝึกอบรมผ่านไปแล้ว ระยะหนึ่ง แล้วองค์กร ต้องการทราบว่า โครงการที่จัดในการพัฒนาบุคลากรไปได้บรรลุผลตามวัตถุประสงค์ของโครงการหรือไม่ ได้แก่

• เป็นประโยชน์ต่องานหรือไม่ อย่างไร 
• เป็นประโยชน์ใดๆ ต่อผู้อบรมหรือไม่ ระดับใด 
• มีผลต่อหน่วยงานหรือไม่ อย่างไร มากขึ้น เลวลง หรือ ไม่มีผลใดๆ เลย 
• ผู้ได้รับการอบรมไปแล้ว มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการทำงานให้หน่วยงานหรือไม่ อย่างไร 

ได้รับการติดตามเบื้องต้น 4  ประเด็นข้างต้นนี้ก็หรูแล้วหละค่ะ

4. ทำไมต้องมีการประเมิน 

เคยมีคำถามมั้ย ทำไมต้องมีการประเมินผลด้วย ไม่ทำได้มั้ย ตอบว่าได้ค่ะ ถ้าแต่อบรมไปตามหน้าที่คือ สักแต่ว่าทำเพื่อยื่นกรมฯ อย่างเดียว แต่ถ้าเพื่อความคุ้มค้่าในการลงทุนต่อการพัฒนามนุษย์ และ เอาสัดส่วนมาทำ KPI วัด Ratio การพัฒนามนุษย์ต่อผลกำไร ต่อการลงทุน ก็ควรติดตามและประเมินผลกันบ้างค่ะ (แต่ไม่แน่นะคะ ผบ. บางท่านก็ไม่ค่อยอยากรู้ เพราะไม่อยากเสียเงินพัฒนาคน ก็มีค่ะ เคยประสบมาเหมือนกัน)   

เหตุผลที่ควรทำการประเมินคือ ....

• ต้องการทราบความสัมฤทธิผลของโครงการอบรม หรือ การเล่นเกมส์พัฒนามนุษย์ 
• ต้องการทราบจุดบกพร่อง ข้อดี ข้อเสีย ความเหมาะสมของกิจกรรม ปัญหาอุปสรรคของกิจกรรม 
• ต้องการทราบความคุ้มค่าของกิจกรรม ประโยชน์จริงๆ การได้นำไปใช้ในงานจริงๆ 
• ต้องการทราบพฤติกรรมที่เห็นจากการอบรมในตัวบุคลากร จุดเด้่น จุดด้อย ความสามารถมากน้อย
• ผู้บริหารกับการบริหารทีมงาน นำไปสู่การพัฒนา เครื่องมือที่จะนำไปใช้ในอนาคตเพื่อการบริหารงาน   

5. ใครเป็นผู้ประเมิน 

เราสามารถให้บุคคลเหล่านี้ประเมินได้หมด แต่ต้องเกี่ยวข้องกับกิจกรรม เกมส์ และ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับผู้เข้าอบรม  ได้แก่

• ผู้จัดเกมส์ ผู้จัดอบรม หรือ กิจกรรม หน. โครงการ 
• ผู้ถ่ายทอด วิทยากร ผู้นำเกมส์
• หัวหน้างาน
• แผนกหรือฝ่ายที่เกี่ยวข้อง 
• ลูกค้า และผู้เกี่ยวข้องอื่นๆ 

6. ประเมินอะไร ประเภทไหน   

ทีนี้มาสู่ส่วนสำคัญว่าแล้วจะประเมินอะไร เพราะลักษณะการประเมินจาก แต่ละส่วนข้างต้น มีมุมมองการประเมินไม่เหมือนกันนะคะ

6.1 เนื้อหา   ควรมีการประเมินเนื้อหา จำเป็นอย่างยิ่งต้องมีการประเมินส่วนนี้ สาระที่ได้จัดเตรียมมีความเหมาะสม ประโยชน์ประยุกค์ใช้ภายหลังการอบรมได้หรือไม่ ก็มาจากจุดนี้ก่อน

6.2 บรรยากาศ ได้แก่ การประเมินความพร้อมของสถานที่ การเล่นเกมส์ การควบคุมเกมส์ เวลาที่ใช้ไป สื่อโสตทัศนูปกรณ์ต่างๆ และ การบริหารบรรยากาศ กับ การบริหารเกมส์

6.3  ผลของการเรียนรู้  ส่วนนี้ประเมินเขารับรู้และแจ้งว่าได้รับความรู้แค่ไหน เข้าใจแค่ไหน มากน้อยอย่างไร มีทัศนคติอย่างไร และ คิดเห็นต่อกิจกรรมอย่างไร มีข้อแนะนำใดๆ ที่ต้องการเสนอบ้าง

6.4 พฤติกรรม คือ การประเ้มินในรูปแบบแะ เปรียบเทียบถึงสิ่งที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม คือ ก่อนการอบรม และ หลังการอบรมเป็นอย่างไร มีความก้าวหน้าไปหรือไม่อย่างไร

6.5 ผลลัพภ์ หรือ ผลกระทบ คือ การประเมินประสิทธิผลหรือการอบรมในแง่ของผลที่วัดได้ภายหลังการอบรม เช่นยอดขาย คะแนน เป็นต้น


7. ข้อมูลที่จะจัดเก็บจากการประเมินผล

ในการจะทำการประเมินมีรูปแบบการประเมินหลากหลาย สามารถเก็บข้อมูลได้จากวิธีการต่างๆ ดังนี้

• แบบทดสอบความรู้ก่อน-หลังการอบรม (Pre Test & Post Test) 
• การสัมภาษณ์ ( Interview) 
• การสังเกตุการณ์  ( Observation)
• การฝึกปฏิบัติ (Practice) 
• ให้ทำแบบฝึกหัด (Exercise)
• แบบสอบถาม ( Questionnaire)   
• แผนปฏิบัติการของผู้เข้าอบรม แบบสมมุติคำถาม จำลองเหตุการณ์
• ผลที่ได้จากการทำงาน เช่น ตัวเลข การสอบถามจากผู้ใช้บริการ เป็นต้น 

 ทั้งหมดนี้ก็วกแบบไปที่ 6 เป็นกลุ่มๆ ของการหาข้อมูล 5 ด้านมาประกอบการประเมิน

บทต่อไป จะลำดับขั้นตอนการประเมินตลอดไปจนถึงการทำรายงานค่ะ ...ติดตามตอนต่อไปนะเป็นแบบนำไปใช้ประกอบทำโครงการได้เลยค่ะ (ข้อมูลเท่านั้นนะไม่เกี่ยวกับ Template นั่นโปรดไปสร้าง
เองตามแต่ละองค์กรค่ะ ถนัดอะไร

8. ประเภทของการประเมินผล ขอแบ่งหัวข้อหลักๆ ออกเป็น 4 ประเภท หรือ 4 หมวด ที่จะนำไปประเมิน ได้แก่

1. หมวดปฏิกิริยา คือประเมินว่า มีการใช้เอกสารอบรมอย่างไร พอใจแค่ไหน เข้าใจอย่างไร  การเข้าใจเนื้อหาสาระ การปฏิบัติต่อสถานที่ และการบริหารงานต่างๆ รวมทั้งเวลาในการอบรม 
2. หมวดการเรียนรู้ คือ ประเมินว่า ผู้อบรมได้รับความรู้มากขึ้นก่อนหลังการอบรม ได้ความรู้ใหม่ๆ หรือไม่ มีการได้รับรู้สิ่งใหมๆ อะไรบาง คือ เปลี่ยนแปลงไปมากน้อยเพียงไร มากน้อย ยังไง 
3. หมวดพฤติกรรม คือ ประเมินถึงสิ่งที่เปลี่ยนแปลงไปหลังจากการอบรมไปแล้ว 
4. หมวดผลลัพภ์ คือ การวัดผลเป็นประสิทธิผล ประสิทธิภาพ คือ วัดเป็นตัวเลข เป็นยอดขาย เป็นผลงาน เร็วขึ้น มากน้อย ลดลง เป็นต้น 

ในบทต่อไปจะจำลองการเขียนโครงการ เลยค่ะ

พบกันใหม่ค่ะ See You later ....  

การจัดเตรียมอุปกรณ์ ควรคำนึงถึงอะไรบ้างในการจัดเตรียม

อุปกรณ์ที่ใช้ในแต่ละกิจกรรมเหล่านี้  จะเป็นเสมือนเครื่องอำนวยความสะดวกในการเล่นกิจกรรมค่ะ!  

นับว่าเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้เกิดบรรยากาศสนุุกสนาน และมีประสิทธิภาพมากขึ้นในการดำเนินกิจกรรม ส่งผลทั้งผู้จัดและผู้เข้าร่วมกิจกรรม  ดังนั้นอุปกรณ์จึงเป็นวสิ่งที่ต้องคำนึงถึงในการจัดกิจกรรม นอกเหนือจากสถานที่ในการจัดแล้ว ในการจะจัดสรรอุปกรณ์ มีข้อควรคำนึงอีกหลายๆ ด้านเหมือนกันค่ะ ได้แก่

• ขนาดและมาตรรฐานของอุปกรณ์ควรเลือกให้เหมาะกับระดับของผู้เข้าร่วมกิจกรรม 
• ควรต้องจัดให้เพียงพอต่อผู้เข้าร่วมกิจกรรม
• ต้องปลอดภัยใช้การได้เสมอ
• ควรมีหลากหลาย และเหมาะสมกับกิจกรรมนั้นๆ 
• ควรคำนึงถึงความสะอาด ความสะดวก และแข็งแรงเสมอ
•  ควรตรวจสอบก่อนการใช้ครั้งจ่อไปเสมอ เช่น กระดาษ สิ่งของต่างๆ อาจมีผู้อื่นขีดเขียนไว้ หรือ แอบเฉลยไว้แล้ว เป็นต้น 
• ควรมีการเตรียมสำรองไว้ เผื่อขาด หรือมีจำนวนไม่เพียงพอ กับผู้เข้าร่วมกิจกรรม 
• ควรใช้อุปกรณ์ที่ไม่สิ้นเปลือง หรือ ค่าใช้จ่ายไม่สูง ประหยัด ประโยชน์ ปลอดภัย มีประสทิธิภาพ และให้ประสิทธิผลในการเล่นเกมส์ 
• ผู้ดำเนินกิจกรรม ควรศึกษาค้นคว้าการเรียนรู้ หรือ ฝึกเข้าร่วมใช้อุปกรณ์กับกิจกรรมอื่นๆ เพื่อความหลากหลายต่อการใช้งานอุปกรณ์ และศึกษาค้นคว้าทดลองฝึกเกมส์กับอุปกรณ์ที่ไม่เคยพบเห็นบ้าง 

สุดท้าย ข้อนี้สำคัญและจำเป็นยิ่ง คือก่อนจัดกิจกรรม ควรมีการละลายพฤติกรรม หรือ อบอุ่นวอร์มร่างกาย สมอง อารมณ์ เพื่อเตรียมความพร้อมในการใช้อุปกรณ์ต่างๆ เสมอ ...

อุปกรณ์อะไรบ้างของผู้ดำเนินกิจกรรมจะใช้ 

อุปกรณ์ในการดำเนินกิจกรรมที่พอจะเสนอในที่นี้ เหมาะสำหรับการทำกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ จัดเกมส์ หรือ กิจกรรม รูปแบบต่างๆ

• นกหวีด 
• ปากกา ปากกาสี สีเทียน ดินสอ 
• อุปกรณ์เล่นเกมส์ทั่วๆไป กระดาษเล็กๆ กระดาษบรรยาย กระดาษระดมสมอง 
• ใบบันทึกผลคะแนน (อาจเตรียมล่วงหน้า)
• เทปเพลงต่างๆ 
• วีดีโอสาธิต
• เครื่องเล่นเทป เครื่องเสียง 
• เครื่องฉายแผ่นใส แผ่นใส ปากกา 
•  กลอง
• ฉิ่ง ฉาบ 
• ไม้สำหรับเคาะ หรือ เหล็กสำหรับเคาะ
• ผ้าสีต่างๆ สำหรับธง สำหรับโพกหัว เป็นต้น
• เครื่องปฐมพยาบาล 
• กล่องต่างๆ 
• เชือกต่างๆ 
• อื่นๆ ที่เกมส์ต้องใช้ 

(เทคนิตการจัดเกมส์และกิจกรรม / Human Resource Development Series)
 

ควรคำนึงถึงความปลอดภัยในการทำเกมส์และกิจกรรม HRD

ความปลอดภัยในการดำเนินกิจกรรม

ผู้นำ หรือ ผู้ดำเนินกิจกรรม หรือ ผู้เกี่ยวข้อง ควรคำนึงถึงความปลอดภัย ในการใช้เกมส์เข้าร่วมกิจกรรมเสมอ เพื่อความปลอดภัยต่างๆ ถึงแม้เกมกิจกรรมจะเป็นเครื่องช่วยเสริมสร้างประสาท ร่างกาย ความคิด และจิตใจก็ตาม ดังนั้นการจัดกิจกรรม หรือ ผู้ดำเนินกิจกรรม ควรปฏิบัติดังนี้

• เกี่ยวกับตัวผู้เข้าร่วมกิจกรรม ต้องมีความพร้อมทางร่างกาย คือ สุขภาพทั่วๆ ไปต้องปกติ 

• การอธิบายวิธีเล่น และ กติกา ควรดั้งกฏเกณฑ์เพื่อป้องกันอุบัติเหตุด้วย โดยอาจ ทำเป็นกฏเกณฑ์ ใครทำผิดปรับแพ้ ฯลฯ
• คำนึงถึงการจัดกลุ่มของผู้เล่น กับการจัดวางกิจกรรม จัดระบบการเล่น ควรคำนึงถึงความปลอดภัย เช่น กลุ่มผู้ใหญ่กับเด็ก  ผู้หญิงกับผู้ชาย เป็นต้น
• อุปกรกร์ที่จัดหามาใช้ในกิจกรรม ควรคำนึงถึงโอกาสที่จะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ ในการจัดวาง ติดตั้ง สภาพความแข็งแรงต่างๆ  ความห่าง ไกล้ ไกล ความสูง 

• ควรคำนึงถึงขนาดพื้นที่ในห้อง สนาม ควรคำนึงถึงความปลอดภัย เช่น หลุม รู ท่อ บ่อ เศษแก้ว เศษไม้ รากไม้ต่างๆ ฯลฯ  

• คำนึงถึงสรีระ อาชีพ ลักษณะงาน เป็นต้น อายุ เพศ การศึกษา สุขภาพ ทัศนคติ ว่ามีความพร้อมมากน้อยแค่ไหน 

• ขณะดำเนินกิจกรรม ผู้นำเกมส์ควรบอกกล่าว ตักเตือนอุบัติเหตุ ความบกพร่องที่นึงระวังต่อผู้ร่วมกิจกรรม ให้ระวังตัว อย่างไรบ้าง
•  ในการสำรวจพื้นที่ที่จะจัดกิจกรรม ควรสอบถามเจ้าของสถานที่ ถึงบริเวณที่จัดทำกิจกรรม  กายภาพต่างๆ  ความตื้นลึกหนาบางของพื้นไม้ ท่อ บ่อ ลักษณะของพื้นไม้ เวทีต่างๆ
• ควรจัด "เครื่องปฐมพยาบาลเบื้องต้น" ไว้ให้พร้อม เช่น สำลี ยาลม ยาดม ยาหม่อง ผ้าพันแผล และ ยาแก้ปวดเบื้องต้น และ สำรจสถานพยายบาลไก้ลเคียง อาจต้องเตรียมจัดพยาบาลไว้รอ 

(เทคนิตการจัดเกมส์และกิจกรรม / Human Resource Development Series)